امید قبادی در نشست خبری «جشن نفس» که امروز،یکشنبه، 30 شهریور ماه در برج آزادی برگزار شد، اظهار کرد: پس از ارائه توضیحات دکتر فاضل، پدر اهدای عضو ایران؛ امام خمینی فتوای اهدای عضو از بیماران مرگ مغزی را دو هفته پیش از رحلت خود اعلام کردند.

وی با بیان اینکه اگرچه فتوای امام در سال 68 صادر شد اما مجلس شورای اسلامی قانون اهدای عضو را در سال 79 تصویب کرد؛ اظهار کرد: به طور قطع، افراد نیازمند اهدای عضو طی این بازه زمانی 11 ساله جان خود را از دست دادند. 

نایب‌رییس هیات‌مدیره انجمن اهدای عضو ایرانیان درباره اهدای عضو کشور گفت: شاخص اهدای عضو به صورت سالانه و به ازای یک در یک میلیون محاسبه می‌شود. میزان اهدای عضو کشور در سال 79 معادل 0.2 درصد بود. پیش از دوران کرونا، میزان اهدای عضو کشور معادل 14.3 درصد بود و در دوران کرونا به 13.24 درصد رسید. 

قبادی ادامه داد: از سال 79 تا به امروز، بالغ بر 11هزار عمل پیوند عضو در کشور انجام شده است. بررسی تعداد عمل‌های انجام‌شده بیانگر این است 250هزار میلیارد تومان صرفه‌جویی ارزی برای کشور به ازمغان آورده است.

وی با بیان اینکه اهدای عضو در کشور رایگان است، افزود: اگرچه اهدای عضو مرگ مغزی در کشور رایگان است اما عضوی مانند ریه در کشور آمریکا حدود 1.5 میلیون دلار قیمت دارد. هر عمل پیوند کبد حدود 500 میلیون تومان هزینه‌ دارد و این مبلغ توسط دولت پرداخت می‌شود. 

این متخصص با بیان اینکه 79 کشور دنیا از امکانات پیوند عضو برخوردار هستند، اظهار کرد: ایران در رتبه بیست‌ونهم پیوند جهان قرار دارد و رتبه نخست آسیا از آن کشور است.

نایب‌رییس هیات‌مدیره انجمن اهدای عضو ایرانیان درباره وضعیت اهدای کبد گفت: سالانه 700 پیونذ کبد در یک مرکز پیوند استان فارس انجام می‌شود. فقط ایران در خاورمیانه توانسته است تمام اعضای قابل پیوند را پیوند بزند. 

قبادی ادامه داد: اگرچه دستاوردهای ایران در حوزه پیوند بسیار مناسب است اما باید بگوییم میزان اهدای عضو در کشور بسیار پایین است. بررسی‌ها بیانگر اینه سالانه 5 هزار تا 8 هزار نفر در کشور رگ مغزی می‌شود که از این تعداد 3000 نفر از قابلیت پیوند برخوردار هستند. اگرچه 3000 مرگ مغزی مناسب پیوند در کشور وجود دارد اما فقط زار نفر برای اهدای عضو رضایت می‌دهند. 

وی با بیان اینکه هر مرگ مغزی می‌تواند جان 8 انسان را نجات دهد، افزود: با توجه به تعداد افراد مرگ مغزی از قابلیت پیوند برخوردار هستند برای اهدای عضو رضایت نمی‌دهند باید گفت سالانه pداقل 7000 عضو که از قابلیت پیوند برخوردار است به زیر خاک می‌رود. 

قبادی با بیان اینکه فرهنگ‌سازی درباره اهدای عضو ضرورت دارد، اظهار کرد: بررسی‌ها بیانگر این است مولفه «علم» در پیوند اعضا به میزان 20 درصد نقش دارد. همچنین مولفه‌های «تجهیزات» و «فرهنگ» به ترتیب به میزان 30 و 50 درصد نقش دارند. 

نایب‌رییس هیات‌مدیره انجمن اهدای عضو ایرانیان درباره وضعیت داروی افراد پیوند عضو گفت: دکتر مهدوی در یک برنامه تلویزیونی اعلام کرد که یک شربت پیوند عضوها برای مدتی در بازار موجود نبود که پس از اعلام ما تعداد 50 شربت با مدت زمان مصرف 5 ماهه به دست ما رسید. وضعیت داروی پیوند عضوها مساعد نیست؛ البته باید بگوییم که تحریم بر دارو اثر گذاشته است و برخلاف ادعای کشورهای غربی از منظر دارویی تحریم هستیم. 

وی با بیان اینکه یک تحقیق در سطح جهانی در خصوص پیوند اعضا انجام شده، اظهار کرد: بررسی‌ها بیانگر این است وضوع پیوند عضو برای بسیاری از نظام‌های سلامت یک اولویت به حساب نمی‌آید. پیوند عضو ‌تواند هزینه‌های درمانی را کاهش دهد؛ به طور مثال هزینه 5 ساله پیوند کلیه نسبت به عمل nیالیز بررسی شده است و نتایج بیانگر این است هزینه پیوند کلیه معادل یک‌هفتم هزینه دیالیز است. 

قبادی درباره بقا پیوند عضوها گفت: پیوند عضوی‌ها را بر اساس بازه‌های زمانی 3, 5 و 10 ساله بررسی می‌کنند. بررسی‌ها بیانگر این است که میزان بقا برای افراد پیوند کلیه معادل 96 درصد است. همچنین میزان بقا برای پیوند کبد و قلب به ترتیب 93 و حدود 92 است. نکته مهم و اساسی این است که عمل پیوند سرآغاز یک رصد 30 ساله است یعنی یک بیمار پیوند عضو باید به مدت 30 سال تحت نظر قرار گیرد.

نیشابور در صدر جدول اهدای عضو ایران

کتایون نجفی‌زاده، مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان در این نشست گفت: متاسفانه وضعیت دارندگان اهدای عضو مساعد نیست و این موضوع ریشه در عوامل مختلف دارد. داشتن ارت اهدای عضو ملاک اهدا نمی‌باشد بلکه خانواده فرد مرگ مغزی باید برای اهدای عضو رضایت دهد. 

وی با بیان اینکه اسپانیا رتبه اول اهدای عضو در جهان را در اختیار دارد، افزود: قانون اهدای عضو در کشور اسپانیا بر مبنای «نظر اول شخص» است اما باز هم خانواده فرد مرگ مغزی در خصوص اهدای عضو صمیم می‌گیرند.

مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان ادامه داد: بررسی‌ها بیانگر این است 48 درصد خانواده‌ها برای اهدای عضو رضایت میدن و اگر آنها از نیت فرد مرگ مغزی اطلاع داشته باشند میزان رضایت برای اهدای عضو به 100 درصد می‌رسد. ما به دلیل ینکه خانواده‌ها از نیت عزیزان خود مطلع شوند رایطی را فراهم کرده‌ایم که افراد آخرین حرف را با خانواده خود بزنند و این موضوع از طریق یک پیام ویدیویی میسر شده است. 

وی با بیان اینکه اهدای عضو با شاخص PRP محاسبه می‌شود، افزود: منظور از شاخص PRP این است که میزان اهدای عضو را بر مبنای یک در میلیون محاسبه می‌کنند. بر اساس شاخص PRP، نیشابور با شاخص 41.5 درصد و 22 مورد اهدا در صدر جدول اهدای عضو ایران قرار دارد. جمعیت شهر نیشابور 500 هزار نفر است. 

نجفی‌زاده گفت: برخی از شهرها نیز آمار مساعدی ندارند؛ جمعیت شهر کرمان بیش از یک میلیون نفر است و شاخص اهدای PRP این شهر 2.9 است. 

وی با بیان اینکه شاخص PRP در نقاط مختلف کشور متفاوت است، افزود: میزان این شاخص در کشور اسپانیا یکسان است اما در کشور ما متفاوت است. این موضوع در دو موضوع «سیستم درمانی» و «نظارت و بازرسی» ریشه دارد. موضوع اهدای عضو جزو سیستم بهداشتی کشور به حساب نمی‌آید در حالی که باید جزو سیستم بهداشتی کشور باشد. همچنین موضوع نظارت سخت است.

مدیرعامل انجمن اهدای عضو ایرانیان درباره بودجه مراکز برای پیوند عضو گفت: اهدای عضو در کشور به صورت رایگان انجام می‌شود. بر اساس قانون، وزارت بهداشت تمام هزینه‌های اهدای عضو را پرداخت می‌کند. وزارت بهداشت هر سه ماه یک بار بر مبنای عملکرد مراکز پیوند نسبت به پرداخت بودجه اقدام می‌کند اما پرداخت‌ها با تاخیر انجام می‌شود. 

وی گفت: پیوند عضو در کشور رایگان است اما افراد نیازمند پیوند عضو در کشور هند می‌بایست به اهدا کننده، سیستم اهدا و درمانگر هزینه پرداخت کنند.